Gebeler ve emziren anneler Covid-19 aşısı yaptırabilirler mi?

COVID-19, “2019 Koronavirus Hastalığı” anlamına gelir. COVID-19 etkeni (SARS-CoV2) hayvan kaynaklı bir virustur. İnsandan insana damlacık yoluyla, temas ve bazı durumlarda havada asılı kalan partiküller yolu ile bulaşır. SARS CoV-2 ile hasta olan gebelerin büyük çoğunluğunun hafif ya da orta derecede soğuk algınlığı/grip benzeri hastalık geçirmesi beklenmektedir. Ancak gebeler, gebelik sırasında meydana gelen, azalmış akciğer kapasitesi, artmış oksijen tüketimi yanı sıra, bağışıklık sisteminde meydana gelen fizyolojik değişiklikler nedeni ile yüksek risk altındadır. Mevcut bilgiler ışığında, COVID-19’un, gebelerde düşük yapma veya bebekte sakatlık riskini arttırdığına dair bir kanıt bulunmamaktadır. Muhtemelen annedeki hastalığa yönelik tıbbi müdahalelerin bir sonucu olarak üçüncü üç ay içerisindeki erken doğum sıklığında yaklaşık olarak 3 kat bir artış vardır.


Tüm dünyada sağlık otoriteleri, COVID19 aşıları ile ilgili olarak aşı üretimini, diğer yaygın olarak kullanılan tüm aşılardan farklı olarak onay süreçlerinin dışında tutarak benzeri şimdiye dek görülmemiş hızda aşı geliştirilmesinin yolunu açmışlardır. Tüm Dünyada 4 farklı tipte; 2’si mRNA, 3’ü Viral Vektör, 2’si İnaktif Virus ve bir adet de Rekombinant antijen aşıları olmak üzere toplam 8 aşı, Faz 3 çalışmalarını tamamlayarak bir kısmı üretildikleri ülkelerde, bir kısmı da Dünya Sağlı Örgütü (DSÖ) tarafından ACİL KULLANIM İZNİ almıştır. Farklı COVID-19 aşılarının hastalığa yakalanmayı ne ölçüde önlediği veya bulaşmayı ne ölçüde sınırladığı belirsiz olmasına karşılık, ilk elde edilen veriler aşıların, bir kişinin hasta olması durumunda hastalığın süresinde ve şiddetinde azalma olduğunu göstermiştir.

Ülkemizde bu aşılardan, mRNA ve inaktif virüs aşısı olmak üzere ikisi uygulanmaktadır.

1.      mRNA Aşıları (mRNA1273 MODERNA ve BNT162b2 PFIZER-BIONTECH): mRNA aşıları daha önce bu amaç ile uygulanmamış olsa da, bunlar yeni bir teknoloji ile üretilen aşılar değildir. mRNA aşıları canlı bir virüs içermez ve aşı etkinliğini artırmak için bir adjuvan kullanmaz. Aşılardaki mRNA hücre çekirdeğine girmez ve insan genomunu değiştiremez. Gebe sıçanlar üzerinde mRNA1273 aşısı ile yapılan bir çalışmadan elde edilen veriler bebekte oluşacak sakatlıklar ile ilgili bir güvenlik endişesi olmadığını göstermiştir (FDA Briefing Document, 17. December. 2020).

2.      İnaktif Virus Aşıları: CoronaVac (Sinovac Life Sciences, Beijing, Çin) Bu aşılar ile ilgili, enfeksiyonun önlenmesi için bildirilen, değişen etkinlik oranları mevcuttur. Şiddetli COVID-19 ve ölüme karşı mRNA aşıları gibi benzer şekilde yüksek korumaya sahiptirler. Bu aşılarda kullanılan alüminyum hidroksit adjuvanları, veri eksikliğine rağmen inaktive virüs aşıları hamilelikte güvenli kabul edilir. Bununla birlikte adjuvan olarak kullanılan aluminyum tuzları, hepatit B, TDaP (tetanoz, difteri ve boğmaca) ve insan papilloma virüsü (HPV) dahil olmak üzere birçok aşıda kullanılmaktadır. Hamilelik sırasında HPV aşıları ile bilinmeden yapılan aşılama, herhangi bir güvenlik endişesi ile ilişkilendirilmemiştir. Risk faktörü taşıyan gebelere önerilmektedir.

T.C. Sağlık Bakanlığı, özellikle yüksek risk grubuna giren gebelerin COVID 19 aşılarına erişimlerini önermektedir.


Özel risk grubunda olan;

  • Sağlık çalışanı olan gebeler
  • Marketlerde, restoranlarda, alışveriş merkezlerinde çalışan gebeler
  • Öğretmenler
  • Diğer çalışanlar ile 1,5 m. den daha yakın mesafede çalışmak zorunda olan gebeler o Sigara içen gebeler
  • Obez olan, diyabeti olan, kalp hastalığı olan, astım’ı olan ve hipertansiyonu olan gebeler daha fazla risk altındadır.

COVID-19 Aşılarının Yan Etkileri

Özellikle mRNA aşılarına ait yan etkiler;

1.      Baş ağrısı

2.      Bulantı, kusma

3.      Halsizlik

4.      Aşı yerinde ağrı

5.      Ateş

6.      Üşüme titreme

7.      Vücutta ağrı

Sonuç olarak …

YÜKSEK RİSK TAŞIYAN GEBELERE mRNA (Pfizer, BioNTech) ve inaktif virüs aşıllarının (Sinovac) uygulanabilir. Aşının gebeliğin ilk üç ayında uygulanmamasının tercih edilmez. Emzirme döneminde, COVID-19’u ağır geçirme riski yüksek olan kadınlar kendi istekleri halinde aşı uygulanabilir.

Op Dr Selma Nihan Karakaya Çoban

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

Whatsapp
Call Now Button